BUHAR JENERATÖRÜ NEDİR?

BUHAR JENERATÖRÜ NEDİR?

Buhar Jeneratörü; doğal gaz, kömür, elektrik, benzin gibi yakıtları yakarak buhara çeviren ve elde ettiği buharı depo etmeden üretip sisteme gönderen, çok düşük su hacimleri ile çalışan ünitelerdir. Bu buhar, boru sistemlerinden, klima santrallerinde sıcak su bobinleri veya diğer su ısıtma ekipmanı olsun, ısıtılmakta olan ekipmana akar.

Buhar Jeneratörleri 2000 kg/h altında buhara ihtiyaç olan sistemlerde, büyük hacimli su ve buhar kazanları yerleştirmek büyük yer işgal edeceğinden, kullanılır. Su hacmi az olan, az yer işgal eden, çabuk buhar üreten bu sistemler bir tür buhar kazanı sayılabilir

Buhar kazanları, genellikle konforlu ısıtma, endüstriyel işlem sıcaklıklarının korunması ve diğer birçok uygulamalarda kullanılır.

Buhar Jeneratörünün Yapısı

Buhar Jeneratörleri, içerisindeki su hacimlerinin az olmasından ötürü hızlı buhar üreten ve patlama riski olmayan su borulu üreteçlerdir.

Buhar Jeneratörü Çalışma Prensibi

Su yumuşatma cihazı tarafından arıtılmış ve kondens tankında kullanıma hazır bulunan su, besi suyu pompalarıyla serpantin giriş ağzından içeriye basılır. Brülörün devreye girmesiyle serpantin içerisindeki su buharlaşır çıkışa doğru ilerler ve separatöre ulaşır. Separatör üzerinde bulunan kontrol cihazları ile basınç ve sıcaklık kontrolleri yapılarak üretilmiş olan buhar ana buhar vanası açılarak prosese servis edilir.

Buhar Jeneratörü Yer Seçiminde Hangi Parametrelere Göz Önüne Alınır?

Buhar Jeneratörleri;

• İyi havalandırılan, donma tehlikesi olmayan kapalı alanlarda konumlandırılmalıdır.
• Bölge hava sirkülasyonu uygun olmalıdır
• Cihaz muayenesi yapılırken ona müdahale edilebilecek şekilde konumlandırılmalıdır.

Buhar Jeneratörü Sistemindeki Çalışma Parametreleri

Buhar jeneratörünün devreye alınabilmesi için satın alınan buhar jeneratörünün kullanım kılavuz prosedürlerine uyulmalıdır. Bu prosedürler içerisinde;

• Buhar jeneratörünün yeri,
• Brülör yakıt bağlantısı,
• Baca bağlantısı,
• Buhar bağlantısı,
• Kapasitelere göre bağlantı ölçüleri,
• Kullanım ve bakım talimatları ile ilgili hususlar vardır.

Buhar Jeneratörü Kontrolünde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Buhar Jeneratörü periyodik kontrolü yapılırken genel kazanlar için de geçerli olan TS EN 13445-5 (Bölüm-5: Muayene ve Deney koşulları), TS10576, TS 2025 standartları göz önüne alınır.

• Buhar Jeneratöründe çek valf ve emniyet valfi kontrolü yapılır.
• Besi suyu pompası kontrolü yapılır.
• Buhar Jeneratörü ısıtma yüzeyleri kontrol edilir.
• Buhar Jeneratörünün giriş ve çıkış borularının üzerinde birer adet ana stop valfi kontrol edilir.
• Manometre kontrol edilir. (Manometre taksimatı, en yüksek çalışma basıncının en az iki katı olmalıdır)
• Su seviye göstergesi kontrol edilir. En az ve en çok su seviyesi işaretlenmiş olmalıdır. Su seviye göstergelerinin giriş ve çıkışlarında basınca uygun birer adet vana olup olmadığı kontrol edilir.
• Buhar Jeneratöründe ani su seviye düşmesini ve basınç yükselmelerini haber veren sistemin olup olmadığı kontrol edilir.

Buhar Jeneratörüne Uygulanan Testler

HİDROSTATİK BASINÇ TESTİ

Buhar Jeneratörünün periyodik kontrolü hidrostatik basınç deneyi ile yapılır.

• Buhar Jeneratörü test akışkanı ile doldurulur.
• Buhar Jeneratörü 1/2" lik bağlantı ağzı bırakılarak bu ağza test pompası bağlanır.
• Buhar Jeneratörü test basıncına yavaş yavaş çıkarılır.
• Buhar Jeneratörü manometresi ile test manometresinin aynı olup olmadığı kontrol edilir. 30 dakika içinde kaynak ve boru kaynak bağlantılarında, kapama elemanlarında ve bağlantı yerlerinde sızıntı, terleme ve kaçağın olup olmadığı kontrol edilir.
• Hidrostatik test basıncı sonunda Buhar Jeneratörü basıncı yavaş yavaş düşürülür.
• Emniyet ventillerinin test düzeneğinin Buhar Jeneratörü üzerindeki yerine montajı yapılır. (Not: Emniyet ventilinin kontrolü Buhar Jeneratörü üzerinden yapılıyorsa hiçbir zaman Buhar Jeneratörü yeniden test basıncına çıkarılmaz.)
• Emniyet ventillerinin montajından sonra ayar basıncında çalışıp çalışmadığı kontrol edilir.
• Buhar Jeneratörü eski durumuna getirilerek periyodik kontrol işlemi tamamlanır.

Buhar Jeneratörü Periyodik Kontrol Muayenesi Ne Sıklıkla Yapılmalıdır?

“İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” kapsamında “EK III – Bakım, Onarım ve Periyodik Kontroller ile İlgili Hususlar” Madde 1.4 gereği “Basınçlı Kazan Periyodik kontrol aralığı ve kriterleri standartlar ile belirlenmemiş iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır. Bu hususlar, imalatçı tarafından belirlenmemiş ise iş ekipmanının (Buhar Jeneratörü) periyodik kontrolü, bulunduğu işyeri ortam koşulları, kullanım sıklığı ile kullanım süresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak, yapılacak risk değerlendirmesi sonuçlarına göre, belirlenecek aralıklarda yapılır. Belirlenen periyodik kontrol aralığının bu yönetmelikte belirtilen istisnalar dışında bir (1) yılı aşmaması gerekir.” şeklinde değerlendirilmiştir.

PERİYODİK KONTROL NEDİR? VE HANGİ YASAL YÖNETMELİKLERE GÖRE YAPILIR?

Periyodik kontrol; işyerlerinde kullanılan makina ve teçhizatın çalışma ömrü süresince; insan sağlığına ve çevre güvenliğine zarar vermeksizin çalışmasının sağlanması için yasal mevzuat uyarınca işveren tarafından yaptırılması gereken kontrol ve denetim faaliyetleridir.

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği “ne göre Kaldırma ve İletme Ekipmanları, Kazanlar, Basınçlı Kaplar, Elektriksel Tesisatı ve Topraklama Ölçümleri, Yangın Tesisatı, Havalandırma Tesisat, Doğalgaz İç Tesisat ..vb tesisatlar ilgili standartlarda kontrol periyodu belirtilmemiş ise yılda en az 1 (bir) defa Akredite Firmalar veya TSE Hizmet Yeterliliğine sahip firmalar tarafından yapılmalı ve mevzuata uygun olarak raporlandırılmalıdır.